Em sẽ về Thanh Hoá với anh
Tác giả Bùi Thị Hương Thảo “trần tình” về hoàn cảnh sáng tác bài thơ này:
Về bài Thơ “Em sẽ về Thanh Hoá với anh”
Mạch cảm xúc bắt nguồn từ một buổi sáng đi làm sớm, vừa lên đến Bộ môn thì nhận được tin nhắn chàng gửi, là bài thơ “Em có về Thanh Hoá với anh không?” Đọc bài thơ xong chợt cảm xúc dâng lên trong lòng và những câu thơ đầu tiên bật ra như lời đáp với bài thơ chàng gửi. Nhưng lúc ấy đang bận chạy deadline nên không thể hoàn thành ngay… Bẵng đi, hôm rồi đi công tác xa, sáng dậy, tự nhiên những câu thơ dang dở lại vang lên trong đầu và thế là viết tiếp 1 mạch. Chàng tâm đắc, gửi nhờ chú em nhạc sĩ phổ nhạc. Đến khi làm nhạc mới phát hiện: vì thơ là cảm xúc có sẵn tuôn trào nên nhiều điểm mình biết mình nghĩ mà mọi người chưa hiểu rõ. Bỗng muốn viết thêm đôi dòng cảm tác
Đầu tiên là muốn chia sẻ với mọi người bài thơ gốc rất hay của tác giả Cao Văn Thống- một người con xứ Thanh, chính là bài thơ chàng gửi mình sáng ấy
EM CÓ VỀ THANH HOÁ VỚI ANH KHÔNG
Tác giả: Cao Văn Thống
Em có về Thanh Hoá với anh không ?
Theo chân mẹ thăm cánh đồng rau má
Thăm lại tuổi thơ anh bên bờ đê vất vả
Trán sốt như trưa hè, nước rau má giải nhiệt nhanh
Em ơi về Thanh Hoá với anh
Nghe giọng bố ngân nga hò sông Mã
Dô huỵch dô huầy gian khó bao quanh
Như rừng sâu bể rộng trời xứ Thanh
Nguyễn Trãi đã tìm về Thanh Hoá quê anh
Vọng sấm Lũng Nhai lời thề phục quốc
Em đã đi hết chưa khắp chiều dài đất nước ?
Thương Hoàng đế Gia Long bôn tẩu biết bao ngày
Nếu em về Thanh Hoá hôm nay
Anh sẽ dắt em đi cả miền xuôi miền ngược
Tắm biển Sầm Sơn thăm đền Độc Cước
Ăn mực nhảy Nghi Sơn ngắm ống khói lọc dầu
Em muốn biết thượng nguồn Sông Mã ở nơi đâu ?
Anh sẽ vượt dốc vượt đèo chở về Mường Lát
Biên giới bao la mây trời bát ngát
Đêm hoa bên lòng hồ thuỷ điện giữa non cao
Em đã từng hỏi rằng người Thanh Hoá, tại sao ?
Đời khó nhọc nên tính cục cằn thô lỗ
Xuống biển mò cua, lên rừng đốn gỗ
Đẽo đá xây thành, thồ gạo nuôi quân
Cũng bởi vì lịch sử gian truân
Nên đất phải sinh ba dòng vua nảy hai dòng chúa
Tiếng Việt vọng đến đâu giọng Thanh vang đến đó
Rất đỗi hiên ngang rất đáng tự hào
Đã lỡ yêu rồi thì biết làm sao
Nghe anh nói dần dần em sẽ hiểu
Hãy ở lại với làng anh ra sân đình rải chiếu
Thắp nén nhang thơm lạy Đức Thành Hoàng !
Bài thơ quá hay! Quá thấm quá sâu và nhiều chất liệu (mà bài của mình chỉ chạm được 1 phần nhỏ trong ấy), tuy nhiên lúc đọc bài thơ xong mình chợt nghĩ: mình về Thanh Hoá vì yêu người yêu đất, vì cảm phục ngưỡng mộ chứ đâu vì đặc sản hay danh lam (mực nhảy Nghi Sơn, ống khói lọc dầu, biển Sầm Sơn, đền Độc Cước), thế là tuôn ra:
“Em sẽ về Thanh Hoá với anh
Không phải bởi Sầm Sơn biển xanh sóng vỗ
Cũng chẳng vì hải sản tươi ngon nức nở
Và không bởi chiếu Nga Sơn đẹp có tiếng thi ca”
Cách đây mấy tuần vừa có dịp ngồi với 1 anh làm văn hoá tỉnh, mới nghe những thống kê về danh nhân, về những vị vua, vị chúa của đất nước là người con xứ Thanh mà kính nể, ngưỡng mộ! Lịch sử hào hùng lắm! Đã mấy lần về Lam Kinh nghe chuyện phục hồi di tích cũ, mình vô cùng ấn tượng với chuyện Cây lim trăm tuổi hiến thân để xây chính điện. Đi công tác Điện Biên, lần nào vào bảo tàng lịch sử Điện Biên Phủ cũng xúc động vô cùng khi được nghe chuyện những người dân công thồ gạo lên phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ, chở hàng trăm cân gạo nhưng lại đào củ rừng ăn, dành gạo cho Bộ đội (phần rất đông trong đấy là những người dân công Thanh Hoá), lần nào cũng rơi nước mắt ngắm chiếc xe thồ của bác nông dân Thanh Hoá – vì thiếu thốn, bác dỡ cả bàn thờ tổ tiên để gia cố cho chiếc xe, để thồ được nhiều gạo hơn;… Thế là những câu thơ tiếp theo tự nhiên đến
“Về Lam Kinh để thêm hiểu và yêu lịch sử nước nhà
Biết cây lim mấy trăm năm dâng mình hiến thân
vì ngưỡng vọng những người anh hùng dân tộc…”
…”Về Thanh Hoá để cúi đầu trước người Xứ Thanh
Cuộc chiến nào cũng xả thân, cũng chắt chiu hết mình vì non sông, Tổ Quốc
Phá cả bàn thờ làm xe đạp thồ đi lên miền Ngược
Ăn củ rừng để dành gạo nuôi quân”
Và từ ngày yêu, rồi theo chàng về làm dâu Thanh Hoá, mình được gặp biết bao nhiêu người tài giỏi, đầy ý chí, bền bỉ cố gắng để vượt khó khăn thành công trong đủ các lĩnh vực. Chính chàng cũng là một tấm gương như thế: thời thơ ấu khó khăn, học cấp 3, trong lúc các bạn đồng lứa tối tối chong đèn ôn thi đại học thì chàng vẫn lọ mọ đi bắt lươn giúp bố mẹ thêm tiền nuôi 4 anh em đi học. Một tối cuối năm về quê gió lạnh, chàng kể chuyện ngày xưa lội ruộng bắt lươn giữa giá rét căm căm, “nhìn bạn mình ngồi học với ngọn đèn vàng ấm áp mà thèm”, nước mắt mình cứ lặng lẽ rơi…
Về để hiểu sức mạnh của chuyên cần
Để yêu người con trai tối tối bắt cá bắt lươn lấy tiền đi học
…
Một bài thơ nho nhỏ có tính cá nhân, nếu nói là đáp từ thì chắc chưa đủ tầm, nhưng xuất phát cảm xúc từ một bài thơ của một nhà thơ Thanh Hoá, do chàng Hoa Thanh Quế gửi tặng… Nếu được phổ nhạc thì cũng rất vui. Mình viết ra đây câu chuyện về bài thơ như một cách chia sẻ dòng cảm xúc lúc sáng tác. Cũng để lưu lại những rung động tích lũy và đã có lúc trào ra như thế!